การคลอดปกติ (normal labour หรือ eutocia) หมายถึง การคลอดทางช่องคลอดในครรภ์ครบกำหนด (อายุครรภ์ 37 สัปดาห์ ถึง 42 สัปดาห์) ที่สิ้นสุดลงในลักษณะที่ศีรษะทารกคลอดออกมาก่อนด้วยการเอาท้ายทอยคลอดทางด้านหน้าของเชิงกราน โดยไม่ได้ให้การช่วยเหลือประการใดเท่าที่เป็นไปตามปกติ โดยตลอดทุกระยะของการคลอดใช้เวลาไม่เกิน 24 ชั่วโมง และไม่มีภาวะแทรกซ้อนใดๆ ตลอดกระบวนการคลอด ทั้งนี้ กลไกการคลอด หมายถึง ลำดับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับทารกภายในช่องทางคลอด โดยที่ทารกมีการปรับเปลี่ยนรูปร่างและรูปทรงเพื่อให้เหมาะสมกับลักษณะและรูปร่างของช่องทางคลอดเพื่อให้ผ่านออกสู่ภายนอก การคลอดปกติจะสามารถเกิดขึ้นผ่านกลไกการคลอด 8 ขั้นตอน ดังนี้
- Engagement หมายถึง ส่วนที่กว้างที่สุดของส่วนนำผ่านช่องทางเข้าของเชิงกราน (pelvic inlet) ลงมาแล้ว ปกติในทารกที่มีศีรษะเป็นส่วนนำถือว่าส่วนที่กว้างที่สุดของศีรษะคือ biparietal diameter
- Descent หมายถึง การเคลื่อนต่ำของศีรษะทารกผ่านช่องทางคลอดออกสู่ภายนอก กลไกนี้จะเกิดร่วมกับกลไกอื่นๆ ทุกระยะ ถ้าไม่มีการเคลื่อนต่ำของศีรษะทารกจะคลอดออกมาไม่ได้
- Flexion หมายถึง การก้มของศีรษะทารก เป็นการเปลี่ยนแปลง attitude ที่ส่วนศีรษะของทารก คือศีรษะจะก้มต่ำลงยิ่งขึ้น การก้มของศีรษะทารกมีความสำคัญที่จะทำให้เกิดการคลอดปกติ
- Internal rotation หมายถึง การหมุนของศีรษะทารกภายในช่องเชิงกรานเพื่อให้เหมาะสมกับช่องทางคลอดส่วนทางออก (pelvic outlet)
- Extension หมายถึง การเงยของศีรษะทารกขณะผ่านพ้นช่องทางคลอดออกมาภายนอก
- Restitution หมายถึง การหมุนกลับของศีรษะทารกเพื่อให้สัมพันธ์กับไหล่ที่อยู่ในช่องทางคลอด ทั้งนี้เนื่องจากขณะที่ศีรษะทารกอยู่ในลักษณะรอยต่อแสกกลางอยู่ในแนวหน้าหลัง (antero-posterior) ไหล่ทารกจะอยู่ในแนวเฉียงของช่องเชิงกราน นั่นคือศีรษะทารกจะหมุนบิดกลับตามธรรมชาติประมาณ 45 องศา เพื่อให้ตั้งฉากกับไหล่ที่อยู่ในช่องเชิงกราน
- External rotation หมายถึง การหมุนของศีรษะทารกต่อไปจนกระทั่ง sagittal suture อยู่ในแนว transverse ทั้งนี้เนื่องจากไหล่ซึ่งอยู่ในแนวเฉียงภายในช่องคลอดจะหมุนไปอยู่ในแนวหน้าหลัง (antero-posterior) เพื่อออกจากช่องคลอด
- Expulsion (birth of shoulder, trunks, hips and legs) หมายถึง การคลอดของไหล่ ลำตัว สะโพก และขา ผ่านช่องทางคลอดสู่ภายนอก
บทบาทของพยาบาลผดุงครรภ์ จำเป็นที่ต้องมีความรู้ความเข้าใจ และการนำไปใช้ในการให้การดูแลด้านการพยาบาลและการผดุงครรภ์ในระยะคลอด ซึ่งนับได้ว่าเป็นระยะวิกฤติที่ต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด ดังนั้น นักศึกษาพยาบาลควรมีองค์ความรู้ในกลไกการคลอด ที่จะสามารถให้การดูแลให้การพยาบาลแก่มารดา และทารกในระยะคลอดได้อย่างปลอดภัย
กลไกการคลอดท่า ROA
กลไกการคลอด หมายถึง ลำดับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับทารกภายในช่องทางคลอด โดยที่ทารกมีการปรับเปลี่ยนรูปร่างและรูปทรงเพื่อให้เหมาะสมกับลักษณะและรูปร่างของช่องทางคลอดเพื่อให้ผ่านออกสู่ภายนอก โดยทารกที่อยู่ในท่า ROA รอยต่อแสกกลางอยู่ในแนวซ้ายหรือเฉียงซ้ายลงขาแม่ ส่วนท้ายทอยอยู่ด้านหน้าของช่องเชิงกรานทางข้างขวาของแม่ จากนั้นจะเกิดกลไกการคลอดครบทั้ง 8 ขั้นตอน
ดูแล้วมีความเข้าใจเพิ่มมากขึ้นค่ะ
อาจารย์พูดช้ากำลังดี ทำให้มองการสาธิตและคิดตามไปด้วยทันค่ะ มีหุ่นหลายๆแบบทำให้เห็นหลายมุมมากขึ้น ดูคลิปแล้วเข้าใจมากกว่าเดิมค่ะ
คลิปมีความคมชัดทั้งภาพและเสียงค่ะ อาจารย์สอนแบบไม่เร่งรีบทำให้สามารถค่อยๆทำความเข้าใจตามได้ง่ายค่ะ
ภาพและเสียงชัดเจนดีมากค่ะ อาจารย์พูดจังหวะกำลังดีค่ะ ทำให้เรียนรู้ได้ทัน และมีการใช้หุ่นที่สมจริงทำให้เข้าใจได้ง่ายมากขึ้นค่ะ
อ.อธิบายดีมากค่ะ เข้าใจง่าย ไม่ช้าหรือเร็วจนเกินไปค่ะ
อาจารย์อธิบาย เข้าใจง่ายดีค่ะ